Φερριτίνη

Η φερριτίνη είναι μια κρίσιμη πρωτεΐνη στον οργανισμό, που παίζει καθοριστικό ρόλο στην αποθήκευση και διαχείριση του σιδήρου.

Η φερριτίνη δεν είναι το ίδιο με τον σίδηρο που κυκλοφορεί στο αίμα. Αντιθέτως, είναι μια πρωτεΐνη που αποθηκεύει τον σίδηρο και τον απελευθερώνει όταν το σώμα το χρειάζεται. Κυρίως, η φερριτίνη εντοπίζεται μέσα στα κύτταρα, με μικρές ποσότητες να κυκλοφορούν στο αίμα.

Οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις της φερριτίνης βρίσκονται στα κύτταρα του ήπατος και του ανοσοποιητικού συστήματος. Η φερριτίνη αποθηκεύεται έως ότου χρειαστεί για την παραγωγή νέων ερυθρών αιμοσφαιρίων. Όταν το σώμα χρειάζεται σίδηρο, στέλνει σήμα στα κύτταρα να απελευθερώσουν φερριτίνη, η οποία συνδέεται με την τρανσφερρίνη για να μεταφέρει το σίδηρο στα σημεία παραγωγής των νέων ερυθρών αιμοσφαιρίων.

Φυσιολογικές Τιμές Φερριτίνης

Οι φυσιολογικές τιμές της φερριτίνης διαφέρουν ανάλογα με το φύλο και την ηλικία. Για τους ενήλικες άνδρες, οι τιμές κυμαίνονται μεταξύ 12-300 ng/mL, ενώ για τις γυναίκες, μεταξύ 12-150 ng/mL. Αυτά τα εύρη μπορούν να διαφέρουν ελαφρώς ανάλογα με το εργαστήριο και τις ατομικές συνθήκες υγείας του κάθε ατόμου.

Στην ιδανική περίπτωση, τα επίπεδα φερριτίνης πρέπει να βρίσκονται μεταξύ 40-200 ng/mL. Οι χαμηλές τιμές, δηλαδή κάτω από 15 ng/L για τους ενήλικες και κάτω από 12 ng/L για τα παιδιά, υποδηλώνουν έλλειψη σιδήρου. Ακόμη και τιμές που δεν ξεπερνούν τα 30 ng/L μπορούν να θεωρηθούν ενδείξεις σιδηροπενίας.

Αιτίες Χαμηλής Φερριτίνης

Η χαμηλή φερριτίνη μπορεί να προκύψει από διάφορες αιτίες. Οι κυριότερες αιτίες περιλαμβάνουν:

• Ανεπαρκής διαιτητική πρόσληψη (π.χ. δίαιτα, vegan διατροφή)
• Αυξημένες ανάγκες του οργανισμού (π.χ. εγκυμοσύνη και θηλασμός)
• Βαριά εμμηνορροϊκή αιμορραγία
• Εσωτερική αιμορραγία
• Σιδηροπενική αναιμία
• Φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου (νόσος του Crohn, ελκώδης κολίτιδα, κοιλιοκάκη)
• Άλλες παθήσεις του γαστρεντερικού (πεπτικό έλκος, γαστρίτιδα, οισοφαγίτιδα)
• Βαριατρικές επεμβάσεις
• Έντονη σωματική άσκηση (αθλητές)
• Ορμονικές διαταραχές
• Αιμοκάθαρση

Με τι Συμπτώματα Εκδηλώνεται η Χαμηλή Φερριτίνη;

Η έλλειψη φερριτίνης μπορεί να προκαλέσει διάφορα συμπτώματα, τα οποία συνήθως περιλαμβάνουν:

• Πονοκέφαλος
• Αδυναμία και αίσθημα κόπωσης
• Ζάλη και τάσεις λιποθυμίας
• Ωχρότητα του δέρματος
• Δύσπνοια
• Ταχυπαλμία
• Εμβοές στα αυτιά
• Νευρικότητα και ευερεθιστότητα
• Πόνος στα πόδια ή/και στο στήθος
• Αλλοιώσεις στο δέρμα και στα νύχια
• Τριχόπτωση
• Σχισμές στα άκρα του στόματος
• Φλεγόμενη γλώσσα
• Διαταραχή Pica (π.χ. γεωφαγία)

Γενικά, τα άτομα με χαμηλή φερριτίνη μπορεί να αισθάνονται ανεξήγητη ατονία και εξάντληση, παρουσιάζοντας μειωμένη αντοχή και ικανότητα συγκέντρωσης, καθώς και εξασθενημένη μνήμη. Σε μακροπρόθεσμη βάση, η έλλειψη φερριτίνης μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε καρδιακή ανεπάρκεια και διάφορα νευρολογικά προβλήματα.

Αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση της χαμηλής φερριτίνης ξεκινά με τη διατροφή. Είναι σημαντικό να ακολουθείται μια διατροφή πλούσια σε σίδηρο, αλλά αυτό από μόνο του δεν αρκεί. Χρειάζεται επίσης να γνωρίζετε ποιοι διατροφικοί συνδυασμοί ενισχύουν την απορρόφηση του σιδήρου και ποιοι την εμποδίζουν.

Σε περιπτώσεις πολύ χαμηλών τιμών σιδήρου και φερριτίνης, μπορεί να είναι απαραίτητη η λήψη διατροφικών συμπληρωμάτων σιδήρου. Σε σπάνιες περιπτώσεις και μόνο υπό ιατρική επίβλεψη, μπορεί να απαιτείται και ενδοφλέβια χορήγηση σιδήρου.